Het had niet veel gescheeld of De Hoop was voor het nageslacht verloren gegaan. Maar met vereende krachten is in Diemen aan het behoud van het unieke gebouw gewerkt.

De Hoop als ruïne

Van de ondergang redden
De verwoestende brand in de nacht van 16 op 17 november 1990 deed De Hoop in een ruïne veranderen. De eigenaar, de Diemense RK St Petrus’ Bandenparochie, zag aanvankelijk geen andere mogelijkheid dan het pand, dat onderverzekerd was, te doen slopen. Pas toen beseften de inwoners van Diemen wat voor een uniek bouwwerk verloren dreigde te gaan. De in 1991 opgerichte Historische Kring Diemen (HKD) begon een actie tot herstel en wist ook het parochiebestuur daarvoor te interesseren. Bovendien slaagde de HKD erin het als monument onbekende en onbeschermde gebouw een monumentenstatus te bezorgen, al moest daarvoor een beroep op de toenmalige Raad voor Cultuur gedaan worden.

Acties, fondsenwerving en overleg
Om de acties tot behoud van de voormalige schuilkerk beter te kunnen voeren werd in 1994 de Stichting Monument Schuilkerk De Hoop opgericht, waarin zowel de HKD, het parochiebestuur en het Diemense bedrijfsleven vertegenwoordigd waren, terwijl burgemeester De Hon tot de Raad van Advies toetrad. Zitting in het bestuur hadden Jaap Haag (voorzitter), Michiel de Bruijn (secretaris), Robin Baks (penningmeester) en verder de bestuursleden Noor van Mens, Cor Saan, Miep Westerbeek en dhr Zuure. Leden van de Raad van Advies waren Anton Ewoldt, burgemeester Bob de Hon en E.H. baron van Tuyl van Serooskerke. Met veel enthousiasme werd door het bestuur begonnen met fondsenwerving, werden publieksacties opgestart (zowel om geld in te zamelen als om het maatschappelijke draagvlak voor de restauratie te vergroten) en werd veelvuldig overlegd met monumentenorganisaties en mogelijke subsidieverstrekkers. Ook werd veel aan PR gedaan.

Toen het besluit tot restauratie definitief was kon eind 1996 in de ruïne van De Hoop het glas worden geheven, met vlnr staande: dhr Zuure, dhr B. Snel, Noor van Mens, Bob de Hon, Wim Eggenkamp (Stadsherstel), Anton Ewoldt, Michiel de Bruijn, Cor Saan en zittend: Miep Westerbeek, Jaap Haag en Jaap Hölscher (Stadsherstel).
De Hoop in de steigers, 1997 (tekening Jaap Haag)

Herstel
Uiteindelijk zorgden subsidies (w.o. een renteloze lening van het Nationaal Restauratie Fonds) en donaties vanuit het bedrijfsleven, alsmede een aanzienlijke gemeentelijke bijdrage voor een voldoende grote ‘bruidsschat’ om de Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel (sinds 1 januari 2000 Stadsherstel Amsterdam) bereid te vinden de bouwval over te nemen en geheel in oude glorie te doen herrijzen. Het door Rappange & Partners Architecten B.V. opgestelde restauratieplan werd uitgevoerd door bouwbedrijf Schakel & Schrale B.V.